درک مشکلات تمرکز در کودکان
Thursday، ۲۱ Esfand ۱۳۹۹
گاهی اوقات، کودک بودن، به خودی خود دلیلی کافی برای سخت شدن تمرکز است! همواره عوامل زیادی برای پرت شدن حواس وجود دارد؛ صدای خنده‌ی بقیه‌ی بچه‌ها در راهرو، پیام‌های کوتاهی که دیگران می‌فرستند و...
بنابراین اگر کودک شما، گهگاهی در خانه یا مدرسه دچار حواس‌پرتی میشود، باید بدانید که خیلی اتفاق غیرمعمولی نیست. اما اگر این اتفاق بیش از حد رخ دهد چه؟
اگر کودک شما به سختی می‌تواند متمرکز شود، حتما از این بابت متعجب هستید و به دنبال دلیل آن می‌گردید.
بیایید در مورد مشکلات تمرکز در کودکان و تاثیری که می‌تواند در تمام سنین بر روی بچه‌ها بگذارد، بیشتر بدانیم.
تمرکز و چالش‌هایی که ممکن است با آنها مواجه شوید
اگر یک کودک به سختی بتواند تمرکز کند، لزوما به این معنا نیست که حتما مشکلی دارد. اما قطعا می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در مدرسه و حتی زندگی روزمره شود.
مثلا ممکن است انجام تکالیف این کودکان زمان زیادی ببرد. امکان دارد نتوانند فعالیت‌هایشان را در مدرسه به پایان برسانند و برای انجام تکالیف در منزل به مشکل برخورند. همچنین اتاقشان هم همیشه شلوغ و بهم ریخته باشد چرا که هرگز وقت نمی‌کنند آن را مرتب کنند.
این چیزی است که اغلب مردم، ابتدا متوجه آن می‌شوند؛ نتیجه، نه خود رفتار. و همین امر باعث میشود که به اشتباه فکر کنند این بچه‌ها تنبل و یا حتی جسور هستند.
چالش‌هایی که در زمینه‌ی تمرکز وجود دارد، کاملا واقعی هستند. و اصلا به این معنا نیستند که کودک کم تلاش می‌کند و یا بهره‌ی هوشی پایینی دارد. همچنین این تعبیر هم اشتباه است اگر فکر کنیم آنها به چیزی علاقه ندارند، حتی اگر تمام شواهد چنین چیزی را به ما بگویند. بچه‌ها دلشان می‌خواهد که بتوانند بر روی یک موضوع تمرکز کنند، اما نمی‌توانند آن را مدیریت کنند.
مشکلات تمرکز چگونه خود را بروز می‌دهند؟
مشکلات تمرکز، به روش‌های مختلفی خود را نشان می‌دهند. و می‌توانند به مرور زمان تغییر شکل بدهند. انجام فعالیت‌هایی نظیر مثال‌های زیر ممکن است برای بچه‌ها سخت باشد:
- اینکه بدانند چه زمانی باید بر روی جزئیات و چه زمانی بر روی تصویر بزرگتری تمرکز کنند.
- بخواهند صداها و عوامل محیطی بی‌اهمیت را جدا کرده و به آنها توجه نکنند.
- به یک موضوع توجه کنند، بی آنکه حواسشان پرت شود.
- زمانی که صحبتشان قطع میشود، همچنان به آن موضوع در ذهنشان فکر کنند.
- یک فعالیت را بدون آنکه نیاز باشد دستورالعملش را بشنوند برای مدت کوتاهی ادامه دهند.
- در یک بازه‌ی زمانی بتوانند بر روی یک فعالیت تمرکز کنند.
- از دستورالعمل‌ها پیروی کنند.
- بتواند یک گفتگو را ادامه دهند.
گاهی اوقات به نظر می‌رسد بعضی از بچه‌هایی که در تمرکز مشکل دارند، خیالبافی می‌کنند و در عالم رویا هستند. بچه‌های دیگری هم ممکن است به نظر برسد که در حال تمرکز هستند، در حالی که این‌طور نیست. و در نهایت بچه‌هایی هم هستند که می‌توانند بر روی موضوعی که خیلی نسبت به آن هیجان دارند؛ برای مثال یک رشته ورزشی، یک بازی کامپیوتری، یک سبک موسیقی و... به صورت کامل تمرکز کنند.
چه عاملی می‌تواند باعث بروز مشکل در تمرکز شود؟
گاهی اوقات ممکن است مشکلی که بچه‌ها در تمرکز کردن دارند، به علت موضوعی باشد که در حال حاضر در زندگیشان جریان دارد. این موضوع می‌تواند به سادگیِ دعوا با یکی از همکلاسی‌هایشان باشد و یا حتی هیجان زیادی که بعد از یک مهمانی تولد همراهشان می‌ماند.
گرسنگی تمرکز کردن را دشوار می‌کند. کمبود خواب هم همین تاثیر را بر روی تمرکز دارد. وقتی که بچه‌ها کم خوابیده باشند، به راحتی حواسشان پرت میشود و با احتمال بیشتری دچار اشتباه می‌شوند.
استرس و اضطراب نیز از عوامل مهمی هستند. زمانی که بچه‌ها در یک موقعیتی استرس‌زا نظیر جابجایی و یا مرگ یکی از اعضای خانواده قرار می‌گیرند، تمرکز کردن برایشان دشوار میشود.
اما توجه به این نکته بسیار مهم است؛ زمانی که عدم توانایی در تمرکز تبدیل به مشکلی دائمی میشود، حتما عامل دیگری دخیل است. برای مثال ADHD (اختلال نقص توجه-بیش فعالی) یکی از دلایل رایج مشکل در تمرکز است.
ADHD اغلب در چندین نفر از اعضای خانواده نمایان میشود. آیا در خانواده‌ی شما هم افرادی هستند که در تمرکز کردن مشکل داشته باشند؟ آنها ممکن است فعالیت‌های پراکنده‌ی زیادی انجام دهند و پروژه‌های زیادی را شروع کنند در حالی که به نظر می‌رسد هرگز آنها را به اتمام نمی‌رسانند. اگر شما و یا یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان در تمرکز کردن مشکل دارید، هیچ جای تعجب نیست اگر کودکتان هم همین مشکل را داشته باشد.
بدون اینکه مهم باشد چه عاملی باعث مشکل تمرکز در کودکتان شده باشد، راه‌های بسیار زیادی برای کمک به بالا بردن سطح تمرکز کودکتان وجود دارد.
چه چیزی می‌تواند به کودکانی که در تمرکز کردن مشکل دارند کمک کند؟
راه‌های بسیار زیادی برای کمک به کودکان در زمینه‌ی تمرکز وجود دارد. برای شروع خوب است که به وقایع و مشاهدات در منزل توجه کنید. این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا مشکل را ریشه‌یابی کنید.
اگر به این نتیجه رسیدید که این مشکل یک الگوی تکرار شونده دارد، ممکن است نیاز داشته باشید با کسی در این رابطه صحبت کنید. پزشک متخصص و معلم فرزندتان بهترین منابع برای مشورت کردن هستند. ممکن است آنها پیشنهادهایی برای بهبود اوضاع داشته باشند.
اگر هنوز نسبت به مشکلی که کودکتان در زمینه‌ی تمرکز دارد شک دارید، می‌توانید جهت بهبود مهارت‌هایش در منزل تلاش کنید.
- به دنبال راه‌های ساده (و ترجیحا سرگرم‌کننده) برای بالا بردن سطح تمرکز باشید.
- بازی‌ها و سرگرمی‌هایی را پیدا کنید که کودک بتواند بر آنها متمرکز بماند.
- از معلم کودک نکاتی را بپرسید که به کودک کمک کند سطح توجهش را بالا ببرد.
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که باید به کودکتان یاد بدهید این است که به او بگویید مشکلات تمرکز، بسیار رایج هستند و اصلا نباید بابت آنها خجالت‌زده شوند. به کودکتان یادآوری کنید که هرکسی ممکن است در یک موضوع مشکل داشته باشد و این کاملا طبیعی است. با کودکتان در مورد نقاط قوتش صحبت کنید.
در نهایت توجه به این موضوع هم بسیار مهم است که نسبت به مشکلات کودکتان پذیرا باشید و سعی کنید که برای مشکلات او به دنبال راه حل بگردید.
این مطلب از سایت www.understood.org تهیه شده است.