تفاوت‌های دختران و پسران در رشد و تحول

Thursday، ۲۱ Esfand ۱۳۹۹

اگر از والدینی که هم دختر دارند هم پسر، بخواهیم که یک لیست بنویسند و در آن از تفاوت‌های فرزندانشان در زمان رشد بنویسند، قطعا یک لیست بلند بالا تهیه خواهند کرد. برای مثال ممکن است بگویند: "پسر من در آن زمان بمب ارژی بود اما دخترم می‌تواند تمام بعدازظهرش را با کتاب بگذراند." یا مثلا: "دختر من از ابتدا خیلی زیاد صحبت می‌کرد اما پسرم بیشتر از اینکه بخواهد با بچه‌های دیگر صحبت کند، مشغول بازی کردن با پازل‌هایش بود."

دختران و پسران کمی متفاوت نسبت به هم رشد می‌کنند. محققان همواره ژن‌ها، هورمون‌ها و شیمی مغز را که ممکن است بخشی ازاین تفاوت‌ها را توضیح دهد، مورد مطالعه قرار می‌دهند. البته که ممکن است تحول هر کودک، دقیقا در خط تحولی هم‌جنس‌های خودش قرار نگیرد، اما یاد گرفتن بخش‌های مهم و اصلی که در آنها تحول دختران پسران تفاوت دارد، به والدین کمک می کند که برای سال‌های کودکی و بعد از آن آماده باشند.

رشد جسمانی

بین دو مرحله رشدی بزرگ نوزادی و بزرگسالی، قد و وزن دخترها و پسرها به همان آهستگی ولی با سرعتی ثابت رشد می‌کنند. تا حدود دوران ابتدایی، تفاوت جنسیتی قابل توجهی وجود ندارد- اما در این سال‌ها دخترها زودتر قد می‌کشند و پسرها در این بازه کمی عقب می‌افتند که در سالهای بعد آن را جبران می‌کنند.

مهارت‌های حرکتی

مهارت‌های حرکتی درشت (دویدن، پریدن، تعادل) کمی در پسرها سریع‌تر رشد می‌کنند، درحالی‌که مهارت‌های حرکتی ظریف (نگه داشتن مداد، نوشتن) در دخترها زودتر پیشرفت می‌کند. به همین علت است که ممکن است دخترها پیش از پسرها در زمینه‌های هنری (نقاشی، رنگ آمیزی و کاردستی درست کردن) علاقه نشان دهند.

همچنین در زمینه‌های حرکتی پسرها خشن‌تر و تکانشی‌تر از دخترها عمل می‌کنند؛ همچنان که مطالعات بر روی مغزشان هم این موضوع را تأیید می‌کند. مرکز لذت در مغز پسران، زمانی که فعالیت‌های هیجانی انجام می‌دهند، فعال‌تر می‌شود. طبق این شواهد نمی‌توانیم بگوییم که به این علت دخترها کمتر ریسک پذیر و خطرجو هستند، اما درکل و به صورت میانگین، پسرها ریسک‌ پذیرتر هستند.

تجربه‌ها و تفاوت‌های فردی کمی مهم‌ترند. پسری که در خانه‌ای بزرگ شده که هنر و موسیقی را ارزشمند می‌دانند، ممکن است بخواهد به جای اینکه فوتبال بازی کند، یک ساز را فرا بگیرد، و یا دختری که در یک محیط پر جنب و جوش بزرگ شده ممکن است عاشق صخره‌نوردی باشد. از سوی دیگر ممکن است پسری باشد که در محیطی کاملا ورزشی بزرگ شود ولی نقاشی و موسیقی را ترجیح دهد، درحالی‌که برخی دختران پرورش یافته در محیطی هنری هم، ورزش را ترجیح دهند.

مهارت‌های زبانی

محققان معتقدند که ممکن است ژن‌های مرتبط با جنسیت و یا هورمون‌ها، در روش‌های مختلفی که مغز دختران و پسران در تکلم رشد می‌کند، نقش داشته باشند.

بیشتر پسرها دیرتر از دخترها صحبت می‌کنند، و ممکن است که از واژگان کمتری نسبت به دخترها استفاده کنند. دخترها بهتر از پسرها می‌توانند علائم و نشانه‌های غیرکلامی نظیر تون صدا و بیان را درک کنند و بخوانند و همین امر به آنها کمک می‌کند که در همان‌ سال‌های ابتدایی، بهتر ارتباط برقرار کنند چرا که سریع‌تر می‌توانند با کلمات و احساسات ارتباط برقرار کنند.

آموزش دستشویی رفتن

به طور میانگین، دخترها زودتر از پسرها دستشویی رفتن را یاد می‌گیرند، گرچه که مشخص نیست این به علت تفاوت‌های جسمانی است یا اجتماعی (معمولا این آموزش به عهده مادران است و برای دختران این شناسایی با فردی هم‌جنس خودشان راحت‌تر است). همچنین دختران کمتر جای خود را خیس می‌کنند.

بلوغ

دخترها حدود یک سال زودتر از پسرها وارد دوره بلوغ می‌شوند. معمولا اولین نشانه‌های بلوغ در دخترها –دانه‌های بسیار کوچک و ظریف در زیر نوک یک و یا هردو سینه‌ها (جوانه‌‌های پستان) و همچنین موهای زائد- در بین سنین ۸ تا ۱۳ سال در دخترها مشاهده می‌شود. این تغییرات مقدم بر جهش رشدی هستند که بعد از قاعدگی ایجاد می‌شود. اولین قاعدگی در بیشتر دخترها بین 18 ماه تا 3 سال بعد از اولین جوانه‌های پستان است.

نشانه‌های بلوغ در برخی دخترها زودتر از ۸ سالگی پدیدار می‌شود که به این حالت بلوغ زودرس گفته می‌شود. اگر احساس می‌کنید که سینه‌های دخترتان در حال بزرگ شدن است و یا متوجه موهای زائد در او، پیش ار ۷ سالگی شدید، با دکترش مشورت کنید.در بیشتر موارد این نشان دهنده مشکلی جدی نیست، اما ممکن است نیاز باشد که علت موضوع بررسی شود و یا به درمان نیاز باشد.

بلوغ در پسرها بین ۹ تا ۱۴ سالگی شروع می‌شود. معمولا اولین نشانه، بزرگ شدن بیضه‌ها در پی نازک شدن و تیره شدن پوست بیضه‌هاست. همچنین پوست بیضه با نقاط کوچکی که در واقع فولیکول‌های مو هستند، خالدار می‌شود. موهای زائد از مبدأ آلت تناسلی شروع به رویش می‌کنند و طول آلت تناسلی نیز افزایش می‌یابد. پسرها این جهش رشدی را در طی فرایند بلوغ طی می‌کنند و بیشتر رشدشان در اواخر بلوغ رقم می‌خورد.

با وجود اینکه کمتر شایع است اما ممکن است پسرها هم بلوغ زودرس را تجریه کنند که در این صورت قبل از ۹ سالگی شروع می‌شود.

سخن پایانی

محققان همچنان در حال مطالعه‌ی تفاوت بین تحول در دخترها و پسرها و علل آن هستند، اما این موضوع هم مهم است که به یاد داشته باشید زیست‌شناسی به تنهایی نوع دختر یا پسری که شما خواهید داشت را تعیین نمی‌کند. قرار دادن فرزندتان در معرض تجربه‌ها و فعالیت‌های گوناگون بهترین روش برای داشتن فرزندی سالم و فعال است.