جمعه، ۲۲ اسفند ۱۳۹۹
اگر بخواهیم واژه کودک “child”را ریشهیابی کنیم، باید بگوییم که این واژه ریشهای لاتین دارد و به معنای «کسی است که صحبت نمیکند». طبق این تعریف، برای زبان لاتین واژه کودک از زمان تولد تا ۷ سالگی را در بر میگیرد.
این مفهوم در طول قرنها و توسط فرهنگهای مختلف تکامل یافت و در نهایت به این تعریف رسید: موجود بشر از زمان تولد تا بزرگسالی. اما این تعریف و مفهوم از کودکی بسیار گسترده است و دامنهی سنی آن از یک فرهنگ نسبت به فرهنگ دیگر متفاوت است.
در سال ۱۹۸۹ کنوانسیون حقوق کودک شکل گرفت و واژه «کودک» را به صورت دقیقتری تعریف کرد:
موضوع اصلی که در این تعریف و سایر متونی که کودکی را تعریف میکنند وجود دارد، تاکید بر رفاه کودکان و نگاه به آنها به عنوان انسانهایی داری حقوق و کرامت انسانی است.
آنچه که به عنوان ویژگیهای مهم و تشخیصدهندهی کودک محسوب میشود، کودکی و آسیبپذیری اوست. به بیان دیگر، کودکان رشد میکنند و به بزرگسالان آینده تبدیل میشوند، اما در زمان کودکی هیچ راهی برای دفاع از خودشان ندارند. به همین سبب است که کودکان موضوع خوبی برای علاقهمندی و محافظت به طور خاص هستند. به همین جهت متون منتشر شده در رابطه با کودک، حمایت از کودک و رعایت حقوق او را، تصویب شده اعلام کردهاند.
حقوق کودک به صورت رسمی ابتدا پس از جنگ جهانی اول تشخیص داده شد، و در سال ۱۹۲۴ طبق اعلامیهی حقوق کودک ژنو به تصویب رسید. فرایند تشخیص حقوق کودک به کمک سازمان یونیسف ادامه پیدا کرد و در سال ۱۹۵۹ به عنوان اعلامیهی جهانی حقوق کودک به تصویب رسید.
در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ با تصویب کنوانسیون بینالمللی حقوق کودک، اولین متن بینالمللی الزام آوری که حقوق اولیهی کودک را مشخص میکند، ثبت شد.
حقوق کودکان همان حقوق بشر است. این حقوق وظیفهی حمایت از کودک به عنوان یک انسان را بر عهده دارند. به عنوان حقوق بشر، حقوق کودکان از تعهدات بنیادی و حقوق بشری ضروری تشکیل شده است:
- حقوق کودکان تعهداتی بنیادین برای تمام بشر را به رسمیت شناخته است: حق زندگی، اصل عدم تبعیض، حق کرامت با محافظت همهجانبهی جسمانی و روانی (محافظت در برابر بردهداری، شکنجه و رفتارهای نادرست و...)
- حقوق کودک، حقوقی مدنی و سیاسی هستند. مانند حق داشتن هویت و ملیت و...
- حقوق کودک حقوقی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند؛ مانند حق تحصیل، حق استاندارد مناسب و معقول برای زندگی، حق سلامتی و....
- حقوق کودک شامل حقوق فردی است: حق زندگی در کنار پدر و مادر، حق تحصیلات، حق بهرهمندی از حمایت و...
- حقوق کودک شامل حقوق جمعی است: حقوق پناهندگی و کودکان معلول، بچههای اقلیت و گروههای خودمختار.
حقوق کودکان، حقوق انسانی هستند که مشخصا برای کودکان تهیه و تنظیم شدهاند، چرا که آسیبپذیری و مخصوصا نیازهای متناسب با سن او را به حساب آوردهاند.
حقوق کودک ضرورت تحول کودک را به حساب آوردهاند. به این ترتیب کودکان حق دارند که به لحاظ جسمانی و فکری خوب زندگی کنند و تحول یابند.
حقوق کودک به گونهای تنظیم شدهاند تا نیازهای اولیهای که برای تحول خوب و مناسب کودک ضروری هستند را تضمین کند؛ برای مثال حق دسترسی به تغذیهی مناسب، مراقبت مناسب، تحصیل و ... .
حقوق کودک ویژگی آسیبپذیری کودک را مد نظر دارد. این حقوق بر ضرورت مراقبت از کودکان تاکید دارند. این بدین معناست که به آنها کمکها و حمایتهای ویژهای که متناسب با سن و میزان پختگی آنهاست، اعطا شود.
در نتیجه باید به کودکان کمک شود و از آنها در برابر استثمار و کار کودک، آدمربایی، بد رفتاری و ... مراقبت شود.
در عصر شلوغ و پر از خشونتی که امروزه پیش روی کودکان و بزرگسالان واقع شده، خیلی از پدر و مادرها نسبت به نیازهای اساسی کودکان دچار سردرگمی شدهاند. ما در این مطلب سعی کردهایم پاسخ روشن و واضحی برای این موضوع آماده کنیم:
«سالها پژوهش در حیطهی روانشناسی کودک، ۸ نیاز اساسی برای تبدیل کودکان به بزرگسالانی شاد و موفق را شناسایی کرده است».
همهی بچهها باید احساس امنیت کنند و نیازهای اولیهشان نظیر مسکن، خوراک، پوشاک، مراقبتهای پزشکی و مراقبت در برابر هر نوع آسیبی، تامین گردد.
ثبات از خانواده و جامعه نشات میگیرد. در بهترین حالت تمام اعضا، به عنوان یک خانواده کنار یکدیگر باقی میمانند اما اگر چنین چیزی امکان نداشت مهمترین نکته این است که در زندگی کودک کمترین اختلال ایجاد شود. بچهها و سایر اعضای خانواده باید احساس کنند که جزئی از یک مجموعهی بزرگتر هستند تا به این ترتیب احساس تعلق، سنت و فرهنگ در آنها استمرار بیابد.
خوب و بد مطلق وجود ندارد. والدین باید روشهای فرزندپروری خود را به روز کنند و همواره بر حفظ ارزشهای اساسی، پایبند باشند.
رفتار و گفتار والدین میبایست احساس اعتماد، احترام، عزت نفس و در نهایت استقلال را در بچهها تشویق کند.
اینکه عشق و علاقهتان را به فرزندتان بگویید و ابراز کنید، اغلب میتواند بر هر «اشتباهی» که در فرزندپروری خود داشتهاید، غلبه کند. حتی در زمانهایی که کودکتان نافرمانی میکند، عصبانی و ناامید است و بر علیه شما رفتار میکند، به او نشان دهید که او را دوست دارید و همیشه دوست خواهید داشت.
اطمینان حاصل کنید که فرزندتان بهترین سطح از تحصیلاتی که برای تامین آیندهاش به آن نیاز دارد، دریافت میکند. این مورد شامل مدرسه، و البته درسهای ارزشمندی از زندگی است که شما در زمانهای مختلف به او میدهید.
والدین اولین و مهمترین الگوهای فرزندان خود هستند. ارزشهای خود را در روشهای تربیتیتان نشان دهید و سعی کنید همان فردی باشید که دوست دارید او به آن تبدیل شود، به این ترتیب به او همدلی را آموزش دهید.
قوانین، حد و مرزها و محدودیتها. بدون اینها بچهها مجبور میشوند به بزرگسالانی تبدیل شوند که آمادگی لازم برای آن را ندارند و احترام به شما و دیگران را، از دست میدهند.
شاید مهمترین فاکتور همهی موارد بالا زمان باشد. بدون سپری کردن زمان کافی با کودکان و عمل کردن به وظیفهی والدگری، شما بخش مهمی از امتیازات یک والد را از دست میدهید. به همین ترتیب کودکان هم بخش قابل توجهی از نیازهایشان نادیده گرفته میشود.
زمان گذاشتن برای بچهها میتواند معضلات زیادی را برطرف کند. چه چندین ساعت با فرزندتان وقت بگذارید، چه چند دقیقه، این زمان به شما فرصت میدهد تا بسیاری از نیازهای اساسی فرزندتان را پوشش دهید.
این مطلب از سایتهای زیر تهیه شده است: