شب ادراری و عدم کنترل دفع در کودکان خردسال

مشکل: ادامه‌ی شب ادراری

گاهی شب ادراری در کودکان چهار تا پنج ساله ادامه پیدا می‌کند و سبب نگرانی والدین و حتی خود کودک می‌شود. هر چند شب ادراری در بچه‌های پیش‌دبستانی و بزرگ‌تر به دلایل متفاوتی به وجود می‌آید اما در اغلب موارد علت آن استرس، مشکلات عاطفی و گاهی نیز عفونت ادراری است. اگر کودک مبتلا به بیماری خاصی نباشد، احتمال دارد از شب ادراری به عنوان وسیله‌ای برای جلب توجه شما استفاده کند. هرگز بچه را به دلیل شب ادراری به اتاق یا تختخواب خود نبرید و او را به دلیل این مشکل، تنبیه نکنید.

راه حل: تغییر الگوی معیوب

مهم‌ترین راه حل شب ادراری - بدون توجه به دلیل آن - تغییر الگوی معیوب است. توجه کنید؛ همیشه آخرین کار پیش از خوابیدن، ادرار کردن باشد. اگر خواب فرزندتان سنگین است و خوب می‌خوابد؛ می‌توانید این کار را اندکی پیش از آنکه خوابش ببرد، انجام دهید تا با جار و جنجال کمتری به دستشویی رفته و بلافاصله پس از بازگشت به رختخواب نیز به خواب برود. نوشیدن مایعات پس از صرف شام نیز باید به حداقل، کاهش یابد. در ضمن بدانید اگر کودک قبل از خواب یک لیوان شیر یا چای نوشیده یا هندوانه خورده است، احتمال وقوع شب ادراری افزایش می یابد.

مشکل: بی اختیاری در دفع

به طور معمول بی‌اختیاری در دفع مدفوع نسبت به ادرار کمتر اتفاق می‌افتد بجز زمان بیماری (بخصوص اسهال)، ترس، اضطراب و یا به دنبال شرایط نامساعد خانوادگی. اگر با این مشکل مواجه شدید، به احتمال فراوان آموزش را بخوبی به پایان نرسانده‌اید. پس با عجله و اضطراب با این موضوع برخورد نکرده و کودک را تنبیه نکنید، زیرا بدین وسیله آموزش توالت رفتن، ماه‌ها به تعویق خواهد افتاد.

دقت داشته باشید؛ برای بعضی کودکان کنترل مدفوع به مراتب سخت‌تر از ادرار است و در برخی نیز حرکات روده در زمان دفع، نوعی اضطراب ایجاد می کند که مانع کنترل درست مدفوع می شود. بنابراین به آموزش ادامه دهید تا فرزندتان این مسئله را به خوبی فرا بگیرد و توانایی کنترل مدفوع را به دست بیاورد. اگرچه این موضوع حائز اهمیت است ولی نباید نسبت به آن حساسیت نشان دهید. علت این مشکل را برای فرزند خود تشریح نمایید، به طور مثال: «علتش اینه که اسهال داشتی و چون مدفوعت شل بوده، نتونستی نگهش داری». توجه داشته باشید، این موضوع به اندازه کافی برای کودک ناراحت کننده هست پس از تنبیه او صرف نظر کنید.

راه حل: عدم پافشاری و اصرار

اگر با این مشکل روبه‌رو شده‌اید، زمان خاصی را برای تعویض و شستشوی لباس در برنامه روزانه خود بگنجانید. بهتر است، در هنگام بردن کودک به سمت دستشویی، اضطراب نداشته باشید، عجله نکنید و از اینکه صبرتان به پایان رسیده یا امر آموزش خیلی طولانی شده، حرفی به میان نیاورید. هر وقت بچه کنترل خود را از دست داد و در شلوارش مدفوع کرد، به جز تمیز کردن وی عکس‌العمل دیگری نشان ندهید و به محض اینکه مشکل برطرف شد و دوباره قادر به کنترل دفع شد، از او تعریف و تمجید کنید.

بعضی کودکان به علت اضطراب، در برابر عمل دفع مقاومت می‌کنند که این مسئله یبوست را به دنبال خواهد داشت. در این موارد گاهی نشاندن بچه در لگن آب گرم کمک کننده است زیرا باعث شل شدن عضلات می‌شود. اگر یبوست مشکلی دایمی است، میوه و سبزی تازه بیشتری در رژیم غذایی کودک بگنجانید و به او مایعات بیشتری بدهید.

به هر حال اگر فرزندتان پس از پنج سالگی نیز توانایی کنترل مدفوع را ندارد یا اگر تا چند وقت پیش این توانایی را داشته و اکنون آن را از دست داداه، به احتمال فراوان درگیر مشکلات عاطفی است و باید برای رفع این معضل از مشاور و متخصص کمک بگیرید.

منبع این مطلب:
کتاب "مادر کافی" 
برای خرید اینترنتی این کتاب، اینجا کلیک کنید.