تحول کودکان ۲ تا ۳ سال

Thursday، ۲۱ Esfand ۱۳۹۹

کودکان نوپا در این سن ممکن است به لحاظ جثه با یکدیگر متفاوت باشند، اما تحول آنها نفاط مشترکی هم دارد. ما در این مطلب لیستی از کارهایی که کودک نوپای شما ممکن است انجام دهد، مواردی که شما می‌توانید به او کمک کنید و در نهایت زمانی که لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید را فراهم کرده‌ایم.

تحول کودکان نوپا، آنچه که اتفاق می‌افتد

به نظر می‌رسد که این مقطع سنی از مهم‌ترین مراحل تحول هیجانی کودک است. کودک شما همچنان که هیجانات دیگران را درک می‌کند، آمیزه‌ای از هیجانات مختلف را تجربه می‌کند. بداخلاقی‌ها طبیعی هستند، چرا که کودک اغلب نمی‌داند چگونه هیجاناتی مانند وحشت‌زدگی، عصبانیت، خجالت، احساس گناه و شرم را به کمک کلمات بیان کند.

همچنین او به در حال تجربه و درک تاثیر رفتارش بر روی شما و رفتار شما بر روی خودش است. او دیگر به اندازه قبل اضطراب جدایی ندارد و از رفتن شما به همان اندازه ناراحت نمی‌شود.

تکلم

در حدود ۲ سالگی کودکتان قادر خواهد بود که جملات ۳-۲ کلمه‌ای بیان کند و از ضمایر “من” و “تو” استفاده کند. حالا واژگان بسیاری را یاد گرفته و آنها را استفاده می‌کند و درک آنکه چه می‌گوید بسیار راحت‌تر می‌شود.

در حدو ۳ سالگی کودک قادر است جملاتی با ۵-۳ کلمه و یا حتی بیشتر بیان کند. او یاد می‌گیرد که چگونه موقع صحبت کردن نوبت را رعایت کند و دیگر می‌توانید با او گفتگویی کوتاه با او داشته باشید.

کودکتان یاد می‌گیرد که چگونه در مورد اتفاق‌هایی که در طول روز رخ داده صحبت کند. شاید با کمک شما بتواند اتفاقات را به گونه‌ای کتار هم بگذارد که یک داستان ساده تعریف کند. – برای مثال: من میرم خرید. “خب اگه بری خرید اونجا چی کار می‌کنی؟” شیر می‌خرم – تا ۳ سالگی او احتمالا بتواند یک داستان ساده که ساخته و پرداخته ذهن خودش است را بر اساس تجربیاتش بیان کند، ولی این داستان ممکن است خیلی کوتاه باشد.

در این سن کودک ممکن است در مورد افراد یا اشیائی که اکنون در کنارش نیستند صحبت کند، برای مثال مادربزرگی که در فروشگاه دیده، و یا توپی که بالای درخت بوده.

تفکر

هرآنچه که کودکتان از خیلی وقت پیش یاد گرفته است، باعث تحول مغزش شده.

او رفته رفته مفاهیمی مانند زمان و متضاد را یاد می‌گیرد، برای مثال بزرگ/کوچک، شب/ روز. همچنین ممکن است متوجه اعضای بدنش، براساس کاری که انجام می‌دهند باشد و به آنها اشاره کند، اشیا را دسته‌بندی کند و شکل‌ها و رنگ‌ها را جور کند. همچنین کم کم شباهت بین اشیا را به یاد می‌آورند، برای مثال سیب‌ها قرمز و گرد هستند.

بازی و یادگیری

بازی بسیار مهم است چرا که در واقع راهی است که کودکتان از آن طریق آموزش می‌بیند.

کودکتان از بازی کردن با دیگران لذت می‌برد، بازی لباس پوشیدن، خاله بازی، رنگ کردن با براش یا با انگشتانش و یا حتی کتک کاری. زمانی که با شما و یا دیگران بازی می‌کند متوجه می‌شوید که بهتر می‌تواند نوبت را رعایت کند.

قصه گفتن، آواز گفتن و داستان خواندن نیز از جمله مواردی هستند که برای کودکتان در این سن جذاب هستند.

مهارت‌های روزمره

در حدود همین سن است که کودکتان مشتاق است کارهای بیشتری را برای خودش انجام دهد.

برای مثال کودکتان می‌تواند دست‌های خودش را بشوید، در حمام خودش را بشوید، خودش لباس بپوشد و غذا بخورد. –گرچه که مهارت او در درآوردن لباس‌هایش بیشتر از پوشیدنشان است! و او همچنان در حال یادگیری است و خیلی به کمک شما نیاز دارد.

اگر به او اجازه دهید در کارهایی از خانه نظیر گردگیری و یا جارو کردن به شما کمک کند، در واقع به تقویت اعتماد به نفس او کمک کرده‌اید. زمانی که احساس کند توانسته خوب کمک کند، احساس غرور می‌کند.

همچنین کودک نوپای شما دیگر آماده است که دستشویی رفتن را هم یاد بگیرد. بعضی از نشانه‌هایی که آمادگی او را نشان می‌دهند عبارتند از:

  • توانایی این را دارد که اکثر کارهایی که از او می‌خواهید را بدون کمک انجام دهد.
  • علاقه‌مند است که توالت رفتن دیگران را ببیند – این موضوع ممکن است در ابتدا به نظر شما کار درستی نباشد یا باعث ناراحتی و معذب شدن شما شود، اما برای معرفی روش مناسبی است.
  • زمانی که در پوشکش دستشویی می‌کند، به شما هم اعلام می‌کند.
  • می‌تواند دستورالعمل‌هایی ساده نظیر اینکه «این توپ رو بده بابا» را اجرا کند.

امتحان کنید که آیا کودکتان برای آموزش توالت رفتن آماده است یا نه – ولی هرگز او را مجبور نکنید. دستشویی رفتن یک از سخت‌ترین کارها برای کودک است، چرا که نیازمند به‌کارگیری مهارت‌های بسیاری است. برای مثال کودک باید بفهمد که چه زمانی به دفع نیاز دارد، بداند که باید چگونه در دستشویی دفع کند، بتواند راه برود و از لگن یا توالت فرنگی بالا برود تا روی آن بنشیند، و در نهایت لباس‌هایش را دربیاورد و بپوشد.

اگر آموزش توالت رفتن را زود شروع کنید، احتمالا مدتی زمان می‌برد تا کودکتان آموزش ببیند.

تحرک

کودکتان می‌تواند بدود و احتمالا دیگر کمتر زمین می‌خورد. دیگر خودش از پله‌ها بالا و پایین می‌رود، با این حال گاهی برای حفظ تعادل دستانش را به نرده می‌گیرد. حالا بهتر و پرقدرت‌تر می‌تواند پرتاب کند، شوت کند و توپ را بگیرد، و حتی ممکن است بتواند برای چند ثانیه روی یک پا بایستد.

اگر زمانی که کودکتان مشغول کاوش و جستجو استدر اطرافش باشیدِ احساس امنیت و اطمینان می‌کند. این امر به او کمک می‌کند که برای امتحان کردن چیزهای جدید و کشف آنها، بتواند اعتماد کند.

با کودک پرتحرکی که در حال حاضر دارید باید به فکر این باشید که چطور می‌توانید خانه را برای او  تبدیل به محیط امن‌تری کنید.

در این سن، همچنین ممکن است که کودک نوپای شما:

  • بر روی یک نقطه بپرد
  • سه‌چرخه را براند
  • اشیا و نام آنها را بشناسد
  • هنگامی که از پله‌ها بالا می‌رود به ترتیب از پاهایش استفاده کند.

کمک به روند تحولی کودکان ۲ تا ۳ سال

در اینجا چند فعالیت ساده که به وسیله‌ی آنها می‌توانید به تحول کودکتان کمک کنید را فراهم آورده‌ایم:

  • به کودکتان این فرصت را بدهید که بتواند با دیگران بازی کند، بازی فرصت بسیار مناسبی برای اوست که بتواند با دیگران دوست شود و یاد بگیرد که چگونه با دیگران باشد. اما همچنان از او توقع به اشتراک گذاری و یا نوبت رعایت کردن نداشته باشید – نوپایان هنوز فکر می‌کنند که همه چیز به خودشان تعلق دارد.
  • او را برای تقویت مهارت‌های روزمره‌اش تشویق کنید، مهارت‌هایی مانند گرفتن قاشق و پوشیدن کفش. این مهارت‌ها هم ماهیچه‌های بزرگ و هم ماهیچه‌های کوچک او را درگیر می‌کند، همچنان که او را وادار می‌کند نسبت به کاری که در حال انجام آن است، فکر کند.
  • با کودک نوپایتان صحبت کنید در مورد تمام اتفاق‌ها و اشیا دور و برتان و نام آنها... اعضای بدن، اسباب‌بازی‌ها و وسایل خانه مانند قاشق یا صندلی. به تقویت مهارت‌های زبانی کودکتان کمک کنید. در این سن شما می‌توانید به کودکتان یاد بدهید که یک صندلی می‌تواند یک «صندلی بزرگ»، یک «صندلی قرمز» و یا یک «صندلی بزرگ قرمز» باشد.
  • با گوش دادن و جواب دادن به کودکتان، به صحبت‌های او معنا ببخشید. اگر کودکتان گفت «مامان شیر»، می‌توانید به او اینگونه جواب بدهید که «تو از مامان میخوای که بهت یکمی شیر بده؟» با این کار به او کمک هم می‌کنید که احساس عشق و ارزشمندی کند.

کمک به قوه‌ی تخیل

  • برای کودکتان قصه بخوانید: زمانی که با هم قصه می‌خوانید، داستان می‌گویید، آواز و شعر میخوانید، به تقویت قوه تخیل او کمک کنید.
  • با کودکتان کیک و شیرینی بپزید. این کار به کودک نوپا کمک می‌کند که به آشپزی علاقه‌مند شود، لغات جدیدی یاد بگیرد، و شروعی است برای یادگیری مفاهیم ریاضی نظیر «نصف»، «۱ قاشق چای‌خوری» یا «۳۰ دقیقه». می‌توانید کارهای ساده‌ای را به او واگذار کنید، مانند ریختن سالاد در ظرف و یا با هم ساندویچ درست کردن.

وقتی که کودکتان مهارت جدیدی یاد می‌گیرد، این موفقیت را با تشویق‌ها و توجه‌های مثبت جشن بگیرید. همچنین می‌توانید به او کمک کنید که حتی اگر انجام آن کار هنوز برایش سخت است، انجام آن را ادامه دهد.

فرزندپروری در بازه‌ی ۲ تا ۳ سال

به عنوان یک والد، شما همواره در حال یادگیری هستید. هر پدر و مادری مرتکب اشتباه می‌شود و در خلال همین تجارب، می‌آموزد. خیلی خوب است که بتوانید به آنچه که می‌دانید اعتماد کنید. و همچنین بپذیرید که شما همه چیز را نمی‌دانید و اشکالی ندارد که برای کمک گرفتن، سوال بپرسید.

با تمام تمرکزی که بر روی مراقبت از کودک خود دارید، ممکن است گذاشتن زمانی برای مراقبت از خودتان را فراموش کنید. ولی مراقبت جسمی و روانی از خودتان، به شما در فهمیدن، صبر کردن، تخیل و داشتن انرژی برای والد بودن کمک می‌کند.

ممکن است گاهی احساس خستگی یا ناراحتی کنید. اما اگر احساس کلافگی و سردرگمی داشتید، کودکتان را در محل امنی نظیر تشک بازی بگذارید یا از کسی بخواهید که برای مدتی از او مراقبت کند. اینکه کمی استراحت کنید تا کمی حالتان بهتر شود هیچ مشکلی ندارد. همچنین می‌توانید به اتاق دیگری بروید و چند نفس عمیق بکشید و یا به یکی از اعضای خانواده یا دوستان زنگ بزنید و در مورد اتفاق‌هایی که رخ داده، صحبت کنید.

هیچ وقت یک کودک نوپا را نلرزانید. این کار می‌تواند باعث خونریزی داخلی مغز و آسیب‌های مغزی دائمی شود.

چه زمانی باید در مورد تحول کودک ۲ ساله نگران شد؟

چنانچه هرکدام از موارد زیر را در فرزندتان مشاهده کردید و هرگونه نگرانی درباره رشد و تحول او دارید، حتما با پزشک متخصص او در میان بگذارید:

 دیدن، شنیدن و ارتباط برقرار کردن

اگر کودکتان:

  • در دیدن یا شنیدن مشکل دارد
  • نمی‌تواند همزمان از دو کلمه استفاده کند، برای مثال «ماشین قرمز»

رفتار و بازی

اگر کودکتان:

  • نمی‌تواند دستورالعمل‌هایی ساده، نظیر «لطفا اون توپ رو به من بده» را اجرا کند
  • کلمات و یا فعالیت‌ها را کپی و تکرار نمی‌کند، برای مثال زمانی که شعر اعضای بدن را می‌خوانید
  • در طول بازی وانمود نمی‌کند، مثلا در بازی به عروسکش غذا نمی‌دهد
  • احساساتش را ابراز نمی‌کند
  • برای ابراز علاقه و یا راحتی سمت شما نمی‌آید

تحرک و مهارت‌های حرکتی

اگر کودکتان:

  • نمی‌تواند از پله‌ها بالا و پایین برود، حتی اگر نرده‌ها را بگیرد
  • نمی‌تواند بدود
  • نگه داشتن اشیائي کوچک، نظیر مداد شمعی، برایش سخت است
  • بر روی برگه خط خطی نمی‌کند و تلاشی برای رسم کردن هم ندارد

چه زمانی باید در مورد تحول کودک ۳ ساله نگران شد؟

اگر این موارد را در کودک ۳ ساله‌تان دیدید، حتما با پزشک متخصص مطرح کنید.

دیدن، شنیدن و ارتباط برقرار کردن

اگر کودکتان:

  • به چشمان شما نگاه نمی‌کند
  • در دیدن و شنیدن مشکل دارد
  • جملات ۳ کلمه‌ای نمی‌گوید
  • اینکه بفهمید چه زمانی در حال صحبت با شما و یا دیگر اعضای خانواده است، دشوار است

رفتار و بازی

اگر کودکتان:

  • دستورالعمل‌های ساده را متوجه نشود، مثلا وقتی به او می‌گویید “لطفا اون توپ رو به من بده”
  • نسبت به بچه‌های دیگر علاقه‌ای نشان نمی‌دهد
  • جدا شدن از مراقب اولیه‌، برایش کار سختی است
  • در حین بازی رفتار وانمودی ندارد، مثلا اینکه وانمود کند در حال «رانندگی اتوبوس است» یا «خرید می‌کند»

تحرک و مهارت‌های حرکتی

  • نمی‌تواند بدود
  • خط خطی نمی‌کند و چیزی رسم نمی‌کند
  • نگه داشتن اشیا کوچکی نظیر مداد یا مداد شمعی برایش دشوار است

اگر کودکتان در حال از دست دادن مهارت‌هایی است که پیش از این داشته است، باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید

همچنین اگر شما یا همسرتان، افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنید، حتما با پزشکتان مطرح کنید. نشانه‌های این نوع از افسردگی عبارتند از احساس ناراحتی و گریه‌های بدون دلیل مشخص، تحریک پذیری، دشوار بودن سازگاری و مقابله و احساس اضطراب زیاد.

بچه‌ها با سرعت‌های مختلفی رشد می‌کنند و تحول می‌یابند. اگر نگران هستید که رشد کودکتان طبیعی است یا نه، شاید این موضوع به شما کمک کند که بدانید «طبیعی» می‌تواند بسیار متنوع باشد. اما اگر باز هم نگران هستید، می‌توانید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

این مطلب از سایت "raisingchildren.net.au" تهیه شده است.