پرخاشگری در کودکان ۴ ساله

در چهارسالگی، کودکان تازه شروع به کنترل امیال خود کرده‌اند اما بعضی از کودکان نسبت به دیگران زمان بیشتری برای یادگیری این مهارت‌ها لازم دارند، این کودکان بی‌نهایت پرخاشگر هستند. وقتی عصبانی می‌شوند یا به توجه نیاز دارند یا واقعا نمی‌دانند چگونه با کودکان دیگر ارتباط برقرار کنند. به مشت زدن، لگد کوبیدن و چنگ زدن متوسل می‌شوند یا به دفعات گاز می‌گیرند. شما به عنوان والدین چنین کودکی باید بدانید که این رفتار بینهایت دردسرساز است، زیرا او آنقدر غیرقابل پیش بینی است که حرکاتش ممکن است خطرناک باشد و همه از دست او ناراحت شوند!

وقتی فرزندتان به کودک دیگری صدمه می زند، برای او محدودیتی قاطع اما غيرعاطفی قائل شوید. مثلا: «لگد زدن کار درستی نیست. اینجوری به دوستت آسیب می‌رسونی.» اگر بر سر او فریاد بکشید یا به او بگویید که بچه بدی است، رفتار خشن‌تری از خود نشان خواهد داد. سعی کنید حواس او را با یک پیشنهاد پرت کنید: «چرا دوتایی با هم ماشین بازی نمی‌کنید.» و اگر او دست از رفتارش برنداشت، او را از کودک دیگر دور کنید تا بتوانید با او حرف بزنید.

مشخص کنید که چه چیزی او را رنج می‌دهد و به او یادآوری کنید که احساساتش را بیان کند. شاید لازم باشد که برای او زمان محرومیت در نظر بگیرید یا درباره‌ی عواقب طبیعی این کار با او صحبت کنید؛ صحبت‌هایی نظیر این: «اگر بخوای به لگد زدن ادامه بدی مجبوریم از اینجا بریم.» و اگر لازم شد، این کار را انجام دهید. به این ترتیب، به او کمک کرده‌اید خود را کنترل کند و احساس امنیت بیشتری پیدا کند.

او به کمک شما احتیاج دارد!

گاهی شاید کودکتان احساس کند که کنترل خود را از دست داده، وحشت زده شده و احساس بدی نسبت به خود داشته باشد (مردم اغلب از دست او عصبانی می شوند). در این مواقع او به شدت به کمک و حمایت شما نیاز دارد تا درک کند که چه اتفاقی روی داده است.

به او کمک کنید ارتباط بین پرخاشگری و خشم خود را پیدا کند (مثلا دوستت را چنگ زدی چون عصبانی بودی»). او را تشویق کنید با شما مستقیما درباره احساس خشم خود صحبت کند یا با استفاده از بعضی از عروسک‌هایش آن را نمایش دهد. راه‌هایی پیشنهاد کنید که او بتواند خشم خود را به روشی مثبت با دوستان خود در میان بگذارد. در مواقعی که با مشکلی مواجه می‌شود، باید احساسات خود را بیان کند، بزرگتری را مطلع سازد یا از آن محل دور شود، اما حق ندارد به کسی صدمه بزند. همچنان که توانایی او برای شناخت احساساتش و توجه به رفتارهایش بیشتر می‌شود، کنترل بیشتری بر رفتارهای خود خواهد داشت.

برنامه‌ریزی داشته باشید

در تعیین زمان‌های بازی او دقت به خرج دهید (ترجیحا با بچه‌هایی که آرام هستند و در عین حال می‌توانند از خود دفاع کنند). اگر می‌دانید وقتی کودکتان بیش از حد تحریک شود پرخاشگری می‌کند، زمان بازی با شرکت در یک مهمانی را محدود کنید و اجازه ندهید برنامه‌های تلویزیونی جنجال برانگیز و خشونت‌زا را تماشا کند.

روابط خانوادگی را به دقت زیر نظر بگیرید. کودکتان از نحوه ابراز خشم اعضای خانواده تأثیر می‌پذیرد. اگر افراد خانواده رفتاری پرخاشگرانه نسبت به یکدیگر داشته باشند، او نیز همین روش را در پیش خواهد گرفت. اگر کسی او را کتک بزند، به شدت تنبیه کند یا بیش از حد مورد انتقاد قرار دهد، او نیز دست از پرخاشگری برنخواهد داشت. اگر او شما را می‌زند، از او فاصله بگیرید و بگویید: «وقتی من را می‌زنی نمی‌توانم در کنارت بمانم» و به جای آنکه مقابله به مثل کنید، به اتاق دیگری بروید.

با وجود خشم خود، سعی کنید حامی کودکتان باشید. با او مهربان باشید و به او بفهمانید که دوست داشتنی است. این رفتار پرخاشگرانه اوست که باید تغییر کند و شما به او کمک خواهید کرد تا این تغییر ایجاد گردد. اعتماد داشته باشید. با رسیدن به سن پنج سالگی، شاید شاهد تغییراتی در روحیه‌ی کودک خود باشید.

منبع این مطلب:
کتاب "کلیدهای رفتار با کودک چهارساله"